Προτάσεις για Ομάδες Παραγωγών

Στο νομό Καστοριάς καλλιεργούνται  γύρω στα 7000 στρ φασολιών (γίγαντες-ελέφαντες και πλακέ) και γύρω στα 13000 στρ μήλων εκ των οποίων τα φασόλια γίγαντες-ελέφαντες και τα μήλα έχουν αναγνωριστεί ως προϊόντα Π.Γ.Ε.

1. Τα φασόλια είναι  μία από τις δυναμικές καλλιέργειες της περιοχής μας και με μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον για τους παραγωγούς μας.

Το τελευταίο διάστημα λόγω των διεθνών και ευρωπαϊκών διακανονισμών φασόλια εισάγονται και διακινούνται ελεύθερα και από άλλες χώρες στην πατρίδα μας με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονος ανταγωνισμός στη διάθεση των φασολιών Καστοριάς και στην επίτευξη ικανοποιητικής τιμής στους παραγωγούς.  

Είναι ανάγκη επομένως δημιουργίας Ομάδων Παραγωγών αναγνωρισμένων από τους ΚΑΝ.(ΕΚ) οι οποίες α) εξασφαλίζουν ότι η παραγωγή είναι προγραμματισμένη και  προσαρμοσμένη στη ζήτηση , ιδίως από άποψη ποιότητας και ποσότητας β)συγκεντρώνουν την προσφορά και διαθέτουν στην αγορά τα  προϊόντα που παράγονται από τα μέλη γ) βελτιστοποιούν το κόστος παραγωγής και δ)σταθεροποιούν τις τιμές παραγωγού .

Σύμφωνα όμως με τον ΚΑΝ.(ΕΚ) 1234/07 του Συμβουλίου για την θέσπιση Κοινής

Οργάνωσης των γεωργικών αγορών και ειδικών διατάξεων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα στο άρθρο 122 σχετικά με τις Οργανώσεις Παραγωγών , τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν τις Ο.Π. οι οποίες αποτελούνται από παραγωγούς τεσσάρων τομέων μέσα στους οποίους είναι ο τομέας του λυκίσκου , του ελαιολάδου ,των οπωροκηπευτικών ,των μεταξοσκωλήκων και όχι των φασολιών.

Επειδή υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους παραγωγούς φασολιών του Νομού μας να οργανωθούν σε Ο.Π. αναγνωρισμένες από τους ΚΑΝ.(ΕΚ) παρακαλούμε όπως ενεργήσετε ώστε τελικά  να λυθεί το ανωτέρω πρόβλημα  και να προστεθούν και τα φασόλια στις κοινοτικές οδηγίες Οργάνωσης Ομάδων Παραγωγών.

2.Οσον αφορά την μηλοκαλλιέργεια,  δημιουργήθηκε η Ομάδα Παραγωγών ΓΕΟΚ- Α.Ε. αναγνωρισμένη σύμφωνα με τους Καν.(ΕΚ) , η οποία όμως δεν καλύπτει τις ανάγκες όλων των μηλοπαραγωγών του Νομού μας.

Υπάρχει ενδιαφέρον για την δημιουργία και άλλης Ομάδας Παραγωγών η οποία όμως αντιμετωπίζει πρόβλημα στα κριτήρια αναγνώρισης και συγκεκριμένα στον αριθμό των μελών τα οποία πρέπει να είναι τουλάχιστον 100.

Παρακαλούμε να εξετάσετε την δυνατότητα μείωσης του αριθμού των μελών προ­κειμένου να καταστεί δυνατή η δημιουργία και άλλης Ο.Π. δεδομένου ότι υπερκαλύπτεται  το κριτήριο της ελάχιστης αξίας εμπορευθείσης παραγωγής των μήλων ακόμα και με τον αριθμό των 50 μελών.

Β. Κόρδα

Επιστροφή Φ.Π.Α. σε αγρότες

Σύμφωνα με το νόμο 1642 / 1986 για την εφαρμογή του φόρου προστιθέμενης αξίας και άλλες διατάξεις και συγκεκριμένα το άρθρο 33 (ειδικό καθεστώς αγροτών) αναφέρεται ότι:

1.     Οι αγρότες, για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού και δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσής τους.

2.     Η επιστροφή του φόρου ενεργείται από το δημόσιο με καταβολή στον αγρότη ποσού, το οποίο προκύπτει με την εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστών που θα καθοριστούν με νεότερο νόμο, στην αξία της παράδοσης αγροτικών προϊόντων του Παραρτήματος IV του παρόντος νόμου ή της παροχής αγροτικών υπηρεσιών.

Με την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του νόμου οι αγρότες λαμβάνουν την επιστροφή του φόρου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, προσκομίζοντας τιμολόγια πώλησης των προϊόντων τους.

Για τα προϊόντα όμως που έχουν καταστραφεί από κάποιο ζημιογόνο γεγονός (χαλάζι, παγετός, κλπ), ενώ οι αγρότες αποζημιώνονται από τον ΕΛ.Γ.Α. δεν παίρνουν την επιστροφή του φόρου αφού δεν έχουν πουλήσει το αντίστοιχο προϊόν που καταστράφηκε, ενώ τα έξοδα που απαιτούνται για την παραγωγή του (αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών) έχουν πραγματοποιηθεί.

 Για την εξάλειψη αυτής της αδικίας προτείνουμε να θεωρούνται και οι αποζημιώσεις που λαμβάνουν οι αγρότες από τον ΕΛ.Γ.Α., ως δικαιολογητικό τις αξίας των παραγομένων γεωργικών προϊόντων και οι αγρότες να λαμβάνουν  επιστροφή του φόρου για το σύνολο των παραγομένων προϊόντων τους, δηλαδή αυτά που πωλούν με τιμολόγια και αυτά για τα οποία λαμβάνουν αποζημιώσεις λόγο καταστροφής τους από τον ΕΛ.Γ.Α.

Π. Πετρίδης

ΕΜΠΟΡΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

•        Το διεθνές εμπόριο έχει αλλάξει. Νέοι κανόνες, νέα δεδομένα έχουν μπει στο εμπορικό παιχνίδι. Η συμφωνία της GATT,  ο ΠΟΕ, η Ε.Ε., έχουν διαμορφώσει μια ενιαία, διεθνοποιημένη αγορά, σε ένα θα ‘λεγα παγκόσμιο χωριό. Τα σύνορα μεταξύ των χωρών, ουσιαστικά δεν υπάρχουν για την διακίνηση των προϊόντων. Δασμοί, τέλη, ή εξαγωγικές επιδοτήσεις έχουν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου καταργηθεί.

•        Τα προϊόντα διακινούνται ελεύθερα από χώρα σε χώρα (κυρίως στην Ε.Ε) ως να διακινούντο στο εσωτερικό της ίδιας χώρας. Αν κάποια χώρα θελήσει να λάβει μέτρα για να περιορίσει τις εισαγωγές, κινδυνεύει να καταλήξει στα δικαστήρια και να της επιβληθούν πρόστιμα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά όμως
στην πράξη;

•        Σημαίνουν, ότι πολύ εύκολα, φασόλια από την Πολωνία, πατάτες από την Τουρκία, μήλα από την Ιταλία, μπορεί, χωρίς περιορισμούς να έρθουν στην χώρα μας και να ανταγωνιστούν-εφ’ όσον βεβαίως πληρούν κάποιες προδιαγραφές-τα αντίστοιχα δικά μας προϊόντα.

•        Βεβαίως, αντίστοιχα μπορεί και δικά μας προϊόντα να εξαχθούν χωρίς περιορισμούς στις αγορές του εξωτερικού.

•        Τα κράτη με υψηλό βιοτικό επίπεδο, έχουν κατά τεκμήριο αυξημένο κόστος παραγωγής, ιδίως αυτά, που δεν έχουν καλή οργάνωση αγοράς και δεν έχουν εκμεταλλευθεί τις σύγχρονες τεχνολογικές & επιστημονικές εξελίξεις (όπως η χώρα μας).

•        Δυστυχώς στην Ελλάδα, επιδοτήσεις της Ε.Ε. δεν αξιοποιήθηκαν σωστά για να δημιουργηθούν υποδομές, είτε από τους γεωργούς-κτηνοτρόφους, είτε από τους επιχειρηματίες (πολλές επενδύσεις κόλλησαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας ενώ άλλες έγιναν για να καρπωθούν κάποιοι τις επιδοτήσεις) ή έγιναν χωρίς σωστό σχεδιασμό και οργάνωση.

•        Αντίθετα, όπου έγιναν σωστές επενδύσεις, έδωσαν αποτελέσματα.

Τρόπος εμπορίας

•        Τα μεγάλα Super Markets αντικαθιστούν όλο και περισσότερο τα παραδοσιακά εμπορικά καταστήματα και τις λαϊκές αγορές στις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες, αλλά σιγά –σιγά και στη χώρα μας.

•        Οι παραδοσιακοί έμποροι όσο πάνε και λιγοστεύουν, ενώ άρχισαν να εμφανίζονται αντιπρόσωποι από εταιρίες Super Markets. Από την άλλη μεριά, η έλλειψη οργανώσεων παραγωγών π.χ. αγροτικοί συν/σμοί, ομάδες παραγωγών κλ.π., δίνει το δικαίωμα στους εμπόρους να κερδοσκοπούν στις πλάτες των παραγωγών.

•        Ο κάθε παραγωγός προσπαθεί να πουλήσει μόνος του την παραγωγή του, χωρίς φυσικά να γνωρίζει τι συμβαίνει στην αγορά (τιμές, παραγωγή, εισαγωγές…) και σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι, πολλές φορές γίνεται θύμα στα χέρια επιτήδειων εμπόρων.

Από τη μεριά των καταναλωτών

•        Οι καταναλωτές θέλουν ασφαλή αγροτικά προϊόντα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, μη ξεχνάμε τα μεγάλα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες, υπολείμματα φυτοφαρμάκων) τα οποία έχουν επιτείνει την ανησυχία των καταναλωτών.

•        Ποιοτικά-πιστοποιημένα προϊόντα

•        Ανταγωνιστικές - χαμηλές τιμές

Στο Νομό μας

•        Δεν υπάρχουν ουσιαστικά οργανώσεις παραγωγών, οι οποίες να μπαίνουν δυναμικά στον τομέα της εμπορίας των αγροτικών προϊόντων, με συνέπεια ιδιώτες έμποροι σε πολλές περιπτώσεις να παίρνουν τα προϊόντα σε χαμηλές τιμές ή και να εξαπατούν τους παραγωγούς. Συνέπεια αυτών, είναι, οι αγρότες να μην απολαμβάνουν τις περισσότερες φορές ικανοποιητικές τιμές από τα προϊόντα που παράγουν και σε κάθε περίπτωση να έχουν απώλεια στο εισόδημά τους, Εξαρτώνται δε από τους εκάστοτε εμπόρους για την διακίνηση των προϊόντων τους.

•        Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες σε πολλές περιπτώσεις είναι παλιές, μη ανταγωνιστικές, καθώς νέες ποικιλίες -είδη έχουν εμφανιστεί στην αγορά και ζητούνται ή θα ζητούνται από τους καταναλωτές.

•        Τα προϊόντα Π.Γ.Ε. ,Π.Ο.Π., ο τοπικός οίνος τα προϊόντα βιολογικής- ολοκληρωμένης καλλιέργειας δεν έτυχαν της ανάλογης προβολής και δεν αξιοποιήθηκαν όσο θα επέτρεπαν οι δυνατότητες τους. 

Εν κατακλείδι

•        Θα πρέπει να παράγουμε προϊόντα που επιθυμούν οι καταναλωτές και να τους πείσουμε ότι αυτά είναι ασφαλή για τους ίδιους και τις οικογένειες τους, απαλλαγμένα από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών, υψηλής διατροφικής αξίας.. Η σήμανση ως προϊόντα Π.Γ.Ε., Βιολογικά, ολοκληρωμένης διαχείρισης κλπ. βοηθάει σ΄ αυτή τη κατεύθυνση.

•        Τα προϊόντα μας θα πρέπει να φτάνουν στα χέρια των καταναλωτών σε ανταγωνιστικές τιμές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αφ ενός με μείωση του κόστους παραγωγής και αφ ετέρου με περιορισμό του κέρδους των μεσαζόντων (εύκολο να το λες αλλά δύσκολο -όχι όμως αδύνατο- να το κάνεις)

•        Να προστατεύσουμε τα προϊόντα μας από κακούς εμπόρους και παραγωγούς που καπηλεύονται το καλό όνομα των προϊόντων μας και κερδοσκοπούν στις πλάτες των αγροτών. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες (Ε.Φ.Ε.Τ., Νομαρχία ΥΠ.Α.Α.Τ. κ.α.).

                                      

Αυτές είναι κάποιες γενικές επισημάνσεις.

Για κάθε προϊόν πρέπει να ακολουθηθούν διαφορετικές μέθοδοι προσέγγισης του προβλήματος (π.χ. νέες ποικιλίες, συσκευασία, μείωση ξένης εργασίας, γεωργικές προειδοποιήσεις, εμπορία, επενδύσεις κλπ.).

Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να παράγουμε προϊόντα που έχουν περιορισμένη ζήτηση, με μεγάλο κόστος παραγωγής και να αδιαφορούμε για την εμπορίας τους.

Π. Π.       

Προτάσεις για τα φασόλια "γίγαντες" – "ελέφαντες" Καστοριάς

Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1428/2003 της επιτροπής τα φασόλια (γίγαντες – ελέφαντες) Καστοριάς είναι προϊόντα Π.Γ.Ε. και ως εκ τούτου πρέπει να διακινούνται με συγκεκριμένο τρόπο, (τυποποίηση - συσκευασία, αποθήκευση κλπ).

Βάση του παραπάνω Κανονισμού τα φασόλια Π.Γ.Ε. Καστοριάς μπορούν να τυποποιούνται – συσκευάζονται μόνο στις εγκαταστάσεις της Agroka (Αγροτική Καστοριάς), μέχρι σήμερα όμως η Agroka δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και αυτό ουσιαστικά λειτούργησε σαν τροχοπέδη στην διακίνηση των φασολιών.

Τα προηγούμενα χρόνια και κατ’ εξαίρεση δόθηκε η άδεια και σε άλλες επιχειρήσεις να τυποποιούν τα Π.Γ.Ε. Φασόλια Καστοριάς, αυτό σε συνδυασμό με ελέγχους από αρμόδιους φορείς (Ε.Φ.Ε.Τ., Νομαρχίες) κυρίως στις μεγάλες πόλεις έδωσε τη δυνατότητα να προστατευθεί το προϊόν και να απορροφηθεί η παραγωγή σε ικανοποιητική τιμή. Θα πρέπει να προχωρήσουν οι διαδικασίες για τροποποίηση του Καν. αναγνώρισης Π.Γ.Ε. με το να δοθεί η άδεια και σε άλλες επιχειρήσεις να τυποποιούν εντός του νομού Καστοριάς, εφόσον πληρούν τις προβλεπόμενες προδιαγραφές, φασόλια Π.Γ.Ε. Καστοριάς.

Αυτό θα δώσει επιπλέον και τη δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου της διακίνησης του προϊόντος στους αρμόδιους φορείς και ταυτόχρονα λόγω ανταγωνισμού καλύτερη τιμή στους παραγωγούς.

Κάθε χρόνο τα τελευταία 6-7 χρόνια οι παραγωγοί των Π.Γ.Ε. Φασολιών Καστοριάς δηλώνουν με αιτήσεις τους στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Καστοριάς την έκταση και το είδος Φασολιών που καλλιεργούν, όπως εξάλλου αυτό προβλέπεται από κανονισμό για τα προϊόντα Π.Γ.Ε. Έτσι γνωρίζουμε την ποσότητα και το είδος που παράγει ο κάθε παραγωγός. Με συστηματικούς ελέγχους μπορούμε  να ταυτοποιήσουμε από ποιους παραγωγούς έχουν αγοραστεί τα φασόλια και σε τι ποσότητες. Σε κάθε περίπτωση οι έλεγχοι κυρίως από τον Ε.Φ.Ε.Τ. θα πρέπει να είναι διαρκείς και συστηματικοί.

Σε επόμενο στάδιο θα πρέπει και στις λαϊκές αγορές αλλά και από τους πλανόδιους πωλητές τα φασόλια Π.Γ.Ε. να διακινούνται συσκευασμένα και τυποποιημένα για να μπορεί να ελεγχθεί πλήρως το προϊόν.

Όταν θα υπάρχει το τυποποιημένο προϊόν Π.Γ.Ε. στα ράφια των Super Market και στους άλλους τόπους πώλησης, θα μπορεί να γίνει εκστρατεία διαφήμισης του προϊόντος για να μάθουν οι καταναλωτές τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, και ότι το προϊόν προστατεύεται με συστηματικού ελέγχους, για να είναι σίγουροι ότι αυτό που αγοράζουν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τους.

Σχετικά με τις εισαγωγές δεν μπορούμε ως γνωστό να τις απαγορεύσουμε, επιβάλλεται όμως διασφαλίζοντας την υγεία των καταναλωτών, να κάνουμε αυστηρούς ελέγχους κατά την εισαγωγή τους, (π.χ. για υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων, ραδιενέργεια, έντομα κ.α.) Φυσικά μέχρι να ολοκληρωθούν αυτοί οι έλεγχοι τα φασόλια παραμένουν δεσμευμένα στο τελωνείο και πληρώνονται από τους εισαγωγείς τα αναλογούντα τέλη. Το κυριότερο πρόβλημα δεν είναι οι εισαγωγές αυτές καθαυτές αλλά η παράνομη Ελληνοποίηση των Φασολιών. Υπάρχουν καταναλωτές που θα αγοράσουν φθηνότερα φασόλια εισαγωγής κατώτερης ποιότητας αλλά και αυτοί που θα αγοράσουν τα ανώτερης ποιότητας φασόλια Καστοριάς.

Θα πρέπει αφενός να  προστατεύσουμε τους καταναλωτές έτσι ώστε να αγοράζουν τα προϊόντα που επιθυμούν και να μην παραπλανόνται και αφετέρου να προστατεύσουμε τους παραγωγούς από τη δυσφήμηση του προϊόντος τους, αφού πολλές φορές οι καταναλωτές νομίζοντας ότι αγοράζουν τα ποιοτικά φασόλια γίγαντες ή ελέφαντες Καστοριάς παραπλανόνται και προμηθεύονται άλλα φασόλια κατώτερης ποιότητας.                                                              

Π. Πετρίδης