• Το διεθνές εμπόριο έχει αλλάξει. Νέοι κανόνες, νέα δεδομένα έχουν μπει στο εμπορικό παιχνίδι. Η συμφωνία της GATT, ο ΠΟΕ, η Ε.Ε., έχουν διαμορφώσει μια ενιαία, διεθνοποιημένη αγορά, σε ένα θα ‘λεγα παγκόσμιο χωριό. Τα σύνορα μεταξύ των χωρών, ουσιαστικά δεν υπάρχουν για την διακίνηση των προϊόντων. Δασμοί, τέλη, ή εξαγωγικές επιδοτήσεις έχουν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου καταργηθεί.
• Τα προϊόντα διακινούνται ελεύθερα από χώρα σε χώρα (κυρίως στην Ε.Ε) ως να διακινούντο στο εσωτερικό της ίδιας χώρας. Αν κάποια χώρα θελήσει να λάβει μέτρα για να περιορίσει τις εισαγωγές, κινδυνεύει να καταλήξει στα δικαστήρια και να της επιβληθούν πρόστιμα.
Τι σημαίνουν όλα αυτά όμως
στην πράξη;
στην πράξη;
• Σημαίνουν, ότι πολύ εύκολα, φασόλια από την Πολωνία, πατάτες από την Τουρκία, μήλα από την Ιταλία, μπορεί, χωρίς περιορισμούς να έρθουν στην χώρα μας και να ανταγωνιστούν-εφ’ όσον βεβαίως πληρούν κάποιες προδιαγραφές-τα αντίστοιχα δικά μας προϊόντα.
• Βεβαίως, αντίστοιχα μπορεί και δικά μας προϊόντα να εξαχθούν χωρίς περιορισμούς στις αγορές του εξωτερικού.
• Τα κράτη με υψηλό βιοτικό επίπεδο, έχουν κατά τεκμήριο αυξημένο κόστος παραγωγής, ιδίως αυτά, που δεν έχουν καλή οργάνωση αγοράς και δεν έχουν εκμεταλλευθεί τις σύγχρονες τεχνολογικές & επιστημονικές εξελίξεις (όπως η χώρα μας).
• Δυστυχώς στην Ελλάδα, επιδοτήσεις της Ε.Ε. δεν αξιοποιήθηκαν σωστά για να δημιουργηθούν υποδομές, είτε από τους γεωργούς-κτηνοτρόφους, είτε από τους επιχειρηματίες (πολλές επενδύσεις κόλλησαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας ενώ άλλες έγιναν για να καρπωθούν κάποιοι τις επιδοτήσεις) ή έγιναν χωρίς σωστό σχεδιασμό και οργάνωση.
• Αντίθετα, όπου έγιναν σωστές επενδύσεις, έδωσαν αποτελέσματα.
Τρόπος εμπορίας
• Τα μεγάλα Super Markets αντικαθιστούν όλο και περισσότερο τα παραδοσιακά εμπορικά καταστήματα και τις λαϊκές αγορές στις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες, αλλά σιγά –σιγά και στη χώρα μας.
• Οι παραδοσιακοί έμποροι όσο πάνε και λιγοστεύουν, ενώ άρχισαν να εμφανίζονται αντιπρόσωποι από εταιρίες Super Markets. Από την άλλη μεριά, η έλλειψη οργανώσεων παραγωγών π.χ. αγροτικοί συν/σμοί, ομάδες παραγωγών κλ.π., δίνει το δικαίωμα στους εμπόρους να κερδοσκοπούν στις πλάτες των παραγωγών.
• Ο κάθε παραγωγός προσπαθεί να πουλήσει μόνος του την παραγωγή του, χωρίς φυσικά να γνωρίζει τι συμβαίνει στην αγορά (τιμές, παραγωγή, εισαγωγές…) και σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι, πολλές φορές γίνεται θύμα στα χέρια επιτήδειων εμπόρων.
Από τη μεριά των καταναλωτών
• Οι καταναλωτές θέλουν ασφαλή αγροτικά προϊόντα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, μη ξεχνάμε τα μεγάλα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες, υπολείμματα φυτοφαρμάκων) τα οποία έχουν επιτείνει την ανησυχία των καταναλωτών.
• Ποιοτικά-πιστοποιημένα προϊόντα
• Ανταγωνιστικές - χαμηλές τιμές
Στο Νομό μας
• Δεν υπάρχουν ουσιαστικά οργανώσεις παραγωγών, οι οποίες να μπαίνουν δυναμικά στον τομέα της εμπορίας των αγροτικών προϊόντων, με συνέπεια ιδιώτες έμποροι σε πολλές περιπτώσεις να παίρνουν τα προϊόντα σε χαμηλές τιμές ή και να εξαπατούν τους παραγωγούς. Συνέπεια αυτών, είναι, οι αγρότες να μην απολαμβάνουν τις περισσότερες φορές ικανοποιητικές τιμές από τα προϊόντα που παράγουν και σε κάθε περίπτωση να έχουν απώλεια στο εισόδημά τους, Εξαρτώνται δε από τους εκάστοτε εμπόρους για την διακίνηση των προϊόντων τους.
• Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες σε πολλές περιπτώσεις είναι παλιές, μη ανταγωνιστικές, καθώς νέες ποικιλίες -είδη έχουν εμφανιστεί στην αγορά και ζητούνται ή θα ζητούνται από τους καταναλωτές.
• Τα προϊόντα Π.Γ.Ε. ,Π.Ο.Π., ο τοπικός οίνος τα προϊόντα βιολογικής- ολοκληρωμένης καλλιέργειας δεν έτυχαν της ανάλογης προβολής και δεν αξιοποιήθηκαν όσο θα επέτρεπαν οι δυνατότητες τους.
Εν κατακλείδι
• Θα πρέπει να παράγουμε προϊόντα που επιθυμούν οι καταναλωτές και να τους πείσουμε ότι αυτά είναι ασφαλή για τους ίδιους και τις οικογένειες τους, απαλλαγμένα από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών, υψηλής διατροφικής αξίας.. Η σήμανση ως προϊόντα Π.Γ.Ε., Βιολογικά, ολοκληρωμένης διαχείρισης κλπ. βοηθάει σ΄ αυτή τη κατεύθυνση.
• Τα προϊόντα μας θα πρέπει να φτάνουν στα χέρια των καταναλωτών σε ανταγωνιστικές τιμές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αφ ενός με μείωση του κόστους παραγωγής και αφ ετέρου με περιορισμό του κέρδους των μεσαζόντων (εύκολο να το λες αλλά δύσκολο -όχι όμως αδύνατο- να το κάνεις)
• Να προστατεύσουμε τα προϊόντα μας από κακούς εμπόρους και παραγωγούς που καπηλεύονται το καλό όνομα των προϊόντων μας και κερδοσκοπούν στις πλάτες των αγροτών. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες (Ε.Φ.Ε.Τ., Νομαρχία ΥΠ.Α.Α.Τ. κ.α.).
Αυτές είναι κάποιες γενικές επισημάνσεις.
Για κάθε προϊόν πρέπει να ακολουθηθούν διαφορετικές μέθοδοι προσέγγισης του προβλήματος (π.χ. νέες ποικιλίες, συσκευασία, μείωση ξένης εργασίας, γεωργικές προειδοποιήσεις, εμπορία, επενδύσεις κλπ.).
Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να παράγουμε προϊόντα που έχουν περιορισμένη ζήτηση, με μεγάλο κόστος παραγωγής και να αδιαφορούμε για την εμπορίας τους.
Π. Π.
